Toer door Tibet

Voor foto’s van de reis;
http://www.mijnalbum.nl/Album=ZTI6BOUU
De foto's van Tibet zijn op 5 november geplaatst!

Voor foto’s bouw camper; http://www.mijnalbum.nl/Album=LWJJEHPM

7 Nights in Tibet.

Het is zaterdagmorgen, 27 oktober, als om 4 uur ’s morgens de wekker afloopt in de camper. We gaan naar Tibet is de eerste gedachte en kleden ons aan. Na snel een ontbijt te hebben genomen, gaan we met de rugzakken op een taxi zoeken. Die brengt ons naar het verzamelpunt waar we om half zes moeten zijn. De bus staat al gereed en de rugzakken worden boven op het dak van de bus vastgesjord. Om 6 uur verlaten we Kathmandu. We maken kennis met de andere deelnemers. In het algemeen jongelui van rond de 30 jaar, maar ook een ouder spaans echtpaar en een koppel uit Argentinie.

De bus brengt ons, na een stop voor een ontbijtje in de bergen, naar de grenspost waar we tegen 12 uur arriveren. Met de rugzakken op passeren we de nepalese grens en via het stukje niemandsland gaan we over de Vriendschapsbrug naar de chinese grens. Hier moeten we een verklaring over onze gezondheid invullen en men meet zelfs onze lichaamstemperatuur via het voorhoofd. Nog steeds met onze bagage op de rug lopen we verder waar de jeeps met Tibetaanse chauffeurs gereed staan. Omdat in heel China eenzelfde tijd (Peking tijd) wordt gebruikt, is het al half drie chinese tijd. We moeten op een andere groep wachten, want de gids heeft ook deze groep in zijn officiele papieren en permits (een soort visa) staan. Na ruim 3 uur wachten komt de groep te laat aan en blijkt dat de grens om 6 uur ’s avonds sluit. We moeten in het eerst chinese/tibetaanse dorpje Zhangmu bij het douanekantoor de paspoorten inleveren en kunnen dan overnachten in een guesthouse.

Ton treft het want hij mag met 4 andere dames in een slaapvertrek overnachten. Gelukkig hebben we slaapzakken bij ons want de nacht is behoorlijk koud.
De volgende morgen krijgen we pas om 11 uur onze paspoorten terug nadat de gegevens in de computer zijn ingevoerd. Een tweede probleem duikt op. De weg naar Nyalam is onder constructie en overdag mogen er geen voertuigen overheen. Toch gaan we naar het checkpoint en probeert de gids de politie te overtuigen om de groep van 8 jeeps bij uitzondering te laten passeren. Het lukt niet en pas ’s avonds 11 uur gaan we verder. Het is een vreselijk hobbelige rit door modder, diepe kuilen en soms afgronden die we gelukkig in het donker niet goed kunnen zien. Om 1 uur ’s nachts arriveren we in het tweede guesthouse aan. Het is koud en iedereen gaat vlug naar bed. Wij slapen met een engelse dame in een slaapverblijf.

Om zes uur staan we al op en om zeven uur gaan we op pad. Het wordt een lange tocht want we moeten de dag die we aan de grens en door de wegblokkade hebben verloren, inhalen. We rijden over de Nylam pas op 3800 meter. Bij zonsopkomst stoppen we en zien de besneeuwde toppen van de Himalaya goud kleuren. We passeren de Lalunga pas op 5050 meter hoogte. Tegen de middag komt de Mount Everst in zicht en we genieten van het mooie uitzicht en de strakblauwe hemel. In de zon is het aangenaam, maar het voelt koud aan als we in de schaduw staan. We eten in een lokaal restaurantje een soort tomatensoep met ei.
We rijden snel verder want vandaag moeten veel kilometers gemaakt worden. De wegen beginnen redelijk te worden en de chauffeur zet er flink de vaart in.
Tegen vijf uur komen we in Xigatse, de tweede grote plaats in Tibet, aan en worden afgezet bij het hotel. Vanaf hier zijn er weer hotelkamers beschikbaar en wij krijgen een keurige 2 persoonskamer. Al gauw gaat iedereen onder de douche (met warm water). Dit hebben we de afgelopen dagen gemist, al was het wel duidelijk in het reisprogramma vermeld.
We maken een loopje door de stad. Het ziet er erg chinees uit. Wij hebben allebei last van hoofdpijn en merken dat de lucht zeer ijl en dun is. Eigenlijk hebben we te snel de hoogtes gepasseerd. We nemen paracetamol in en na het eten in een klein restaurantje, waar we met het grootste deel van de groep zitten, gaan we vroeg naar bed.

Het is al weer de vierde dag van onze trip als we om 8 uur opstaan. Allebei hebben we nog last van een lichte hoofdpijn en voelen onze monden droog aan door de lage luchtvochtigheid op deze hoogte (3900 meter). Bij het ontbijt blijkt dat er verschillende personen last hebben van hoogteziekte en sommigen slaan de excursie naar het Tashilonpo klooster over.
Het klooster ligt op loopafstand van het hotel maar door de ijle lucht lopen we er stapvoets heen.

Het tempelterrein met klooster is in 1447 gesticht door de eerste Dalai Lama (hoofd van de boeddhisten) en later gebruikt als de zetel van de Panchen Lama (Grote Leermeester en leraar voor de nieuwe Dalai Lama). De tempels gaan pas om half tien open en vele Tibetanen in prachtige kleding staan met hun jakboter (om de grote bakken met olie voor de lampen te vullen) te wachten. Ton bestudeert de reisgids en vele Tibetanen willen ook in het boek kijken. Plotseling voelt Ton iets in zijn hand die hij op zijn rug houdt. Een zittende Tibetaan mikt een steentje precies in Ton zijn handpalm om de aandacht te trekken. Ook hij wil graag het boek zien en op de grond zittend wordt het bekeken. De mensen erom heen lachen en men is uiterst vriendelijk. Anneke maakt mooie foto’s van de Tibetanen in hun mooie kleding en van de leuke kinderen die zeer verlegen zijn.

We bekijken de tempels met de gouden daken en bewonderen binnen de prachtige boeddha beelden en mooie schilderijen. In de Jamkhang tempel staat een Boeddha van 26 meter hoog, opgebouwd uit koper en brons en bedekt met een goudlaag. Het is de Jampa boeddha, de boeddha van de toekomst.
De Tibetanen lopen een bepaalde ronde en bezoeken alle tempels. Ze offeren geld en jakboter om de lichtjes te laten branden. Oude vrouwen liggen voor de tempel op de grond en knielen voortdurend en strekken zich dan languit in een vloeiende beweging met de gebedsmolens voor hen.

We verlaten het grote complex waar nog steeds boeddhistische monniken leven en gaan terug naar het hotel. Tegen de middag gaan we op weg naar het stadje Gyantse dat maar op 90 kilometer van deze stad ligt.
In Gyantse wacht ons een verrassing. We worden ondergebracht in een echt Tibetaans hotel met mooie beschilderingen op de galerijen waar we een kamer krijgen. We verkennen het stadje en lunchen bij een chinees restaurantje waar “Heel Lekker” op de deur staat. De kok spreekt ook enkele nederlandse woorden die hij van de gasten heeft opgepikt.

In de achtermiddag bezoeken wij het Phalkor klooster met zijn tempelcomplex. Hier zien we de oude boeken waar de filosofie van het boeddhisme staat beschreven en bekijken de zeer mooie beelden. Dit complex is tijdens de culturele revolutie van de Chinezen nauwelijks beschadigd en laat zien hoe een kloostercomplex er in de vele eeuwen uitzag.
We beklimmen de grote witte Khumbum Stupa (rond bolvormig gebouw, waarin vaak een relekwie wordt bewaard) en bekijken de 108 tempeltjes die er in zijn verwerkt. Natuurlijk slaan we er veel over, maar genieten wel van het mooie uitzicht over de stad. Ook is hier duidelijk te zien dat vele tempels en kloosters door de Chinezen zijn verwoest en dat alleen het Phalkor Klooster en de Stupa gespaard zijn gebleven.
’s Avonds eten we met een een flink aantal mensen van de groep gezamenlijke in het chinese rstaurant waar we ’s middags al zijn geweest. Wel 10 verschillende nationaliteiten zitten rond de tafel en het is er erg gezellig.

Dag 5 van de toer door Tibet brengt ons naar Lhasa. We passeren de Kora-La pas op 5010 meter en allebei merken we dat we geen last meer van hoogteziekte hebben. Als we de pas over zijn, komen we bij het hooggelegen Yamdork Tso meer aan. Schitterend kobaltblauw ziet het meer eruit als de zon erover schijnt. Met de besneeuwde toppen van de Himalaya is dit het echte “reclamefolder”plaatje. We rijden helemaal rondom dit grote meer en maken verschillende fotostops. Dan gaan we weer klimmen en nemen de Kamba-La pas (4794 m) en zakken af naar Lhasa dat nog steeds op 3650 meter boven de zeespiegel ligt.
Onderweg bekijken we de in de rots uitgehouden Boeddha en vroeg in de middag komen we in Lhasa aan. Hier worden we in het centrum in een net hotel ondergebracht waar we drie nachten zullen verblijven.

’s Middag zijn we vrij en gaan de stad verkennen. We wandelen naar het Potala paleis, waar tot 1959 de Dalai Lamai resideerde. Het is een imposant en groot paleis. Ook hier treffen we gelovige Tibetanen aan, die in hun prachtige kleding en met gebedsmolen een ronde (met de klok mee) langs de “Potala” maken. We bezoeken een klein restaurantje en met stokjes wordt “noodles”naar binnen gewerkt. Het gaat steeds beter om op deze wijze te eten.
Omdat we geen zin hebben om aldoor chinees te eten, kopen we in een grote supermarkt broodjes en “Nes” koffie en maken op onze hotelkamer een lekkere broodmaaltijd. ’s Avonds maken we een ommetje in de stad en gaan nog naar het Potala paleis dat er mooi verlicht bijstaat.

Vrijdag, het is al de zesde dag van onze toer door Tibet, bezoeken we het Potala paleis. Het wordt een stevige klim naar boven. Ook hier zien we weer de gelovige Tibetanen. Oude mannen en vrouwen gaan ook omhoog en worden soms geholpen door hun kinderen. We kijken onze ogen uit als we alle boeddhistisch kunstwerken in het paleis aanschouwen. Wel valt het op dat er veel politie- en militaire bewakers rondlopen. Waarschijnlijk is men bang dat hier een mogelijhied bestaat voor een relletje om het vrije Tibet onder de aandacht te brengen.
We bezoeken eerst het rode paleis en gaan dan door naar het ondergelegen witte paleis. We hoeven gelukkig niet alle vertrekken met zijn kunstwerken te aanschouwen, want met zijn 1000 kamers zouden we nu nog bezig zijn.
Als we het paleis hebben bezocht, maken we een rondgang rondom dit complex. Ook hier treffen we de Tibetanen aan, die de honderden gebedsmolens rondom het paleis laten draaien.

‘s Middags gaan we met de bus naar het Seraklooster waar nog zo’n 1000 monniken verblijven. Dit klooster is bekend om zijn debatterende monniken die elke middag in de tuin hun ideeen staan te verdedigen tegenover een of meer collega’s. Al van verre hoor je het geroezemoes. Ton heeft dit altijd willen aanschouwen en bekijkt deze manier van debatteren nu van dichtbij. Met een speciaal gebaar worden argumenten aangevoerd en over en weer wordt commentaar geleverd. Het ziet er soms komisch uit maar het is uiterst serieus.
We bekijken daarna de diverse tempels op dit terrein en maken in de “assembley hall” een gebedsdienst mee.
Vandaag is het een prachtige dag geworden. Niet alleen omdat de lucht strakblauw is met een aangename temperatuur, maar vooral omdat we iets van het boeddhistische leven hebben gezien.

De laatste volledige excursiedag wordt gebruikt om de Jokhang tempel en het bijbehorende Barkhor Square te bezoeken. Het ligt niet ver van het hotel en lopend gaan we erheen. Wij hebben gelukkig geen problemen met hoogtezieke, maar in de groep zijn toch enkele mensen die er last van hebben. Iets te vroeg komen wij bij de tempel aan,. De Tibetanen staan weer te wachten met kannen of zakken met jakboter om dit te offeren. Ook bidden veel mensen voor de tempel door op de Tibetaanse manier zich over de grond te vleien.
De Jokhang tempel is het eerste religieuse gebouw dat werd opgericht toen koning Songtsen Gampo in de 7e eeuw Lhasa als hoofdplaats koos. Deze tempel wordt nog steeds gebruikt en monniken in hun robijnrode gewaden lopen rond.
Ook hier treffen we weer prachtige boeddhistische beelden aan, maar ook mooie muurschilderingen die het verhaal van het ontstaan van Lhasa uitbeelden. In de nissen zijn kleinere tempels en de Tibetanen bezoeken en vereren ze allemaal. Ook staat er een mooi gouden beeld van de genoemde koning met aan zijn zijde zijn chinese en nepalese vrouw.
We bezoeken de bovenverdieping waar nog meer prachtige tempels in nissen zijn ondergebracht. Helaas mogen we in de tempels geen foto’s maken.
Wat vooral opvalt is de wijze waarop de Tibetanen op vrome wijze deze tempeltjes bezoeken, geld achter laten bij een beeld die ze aanbidden en jakboter in de schalen, met olielampjes, gieten.

Na het bezoek van de Jokhang tempel zijn we vrij in onze beweging en wij willen de kraampjes rond Barkor Square bezoeken. Maar eerst nemen we een pannekoek met (jak)kaas en een kop koffie in een restaurant dat uitzicht biedt op het plein. Een meisje kijkt steeds naar Anneke maar is zeer verlegen. Anneke geeft haar een hand en zij giechelt. Zo vaak zal zij geen westerse vrouw zien en vooral niet van zo dichtbij.
De winter zal spoedig in Tibet aanvangen en de boeren van de hoogvlaktes hebben hun vee al naar beneden gebracht en de oogst is binnen. Het is voor hun de rustige tijd die ze gebruiken om een bezoek te brengen aan de tempels in Lhasa maar ook om inkopen te doen. Wij zien vrouwen die een nieuwe voorschoot kopen en mannen die koeienbellen testen op het geluid voor ze tot de koop overgaan.
Wij lopen uren over de markt, onderhandelen over de prijs van een mooie ketting en eten een patatje dat je hier in een plastic zakje kan kopen. Het is al bijna vijf uur als we bij het hotel aankomen. Onderweg hebben we koeken gekocht en we zetten een kopje (oplos)koffie. Vermoeid, maar vol met mooie indrukken duiken we vroeg ons bed in.

Het is zaterdagmorgen 3 november. Ons bezoek aan het mooie Tibet is voorbij. De bus brengt ons met een deel van de groep naar het vliegveld dat ruim 90 kilometer van Lhasa verwijderd is. De rest van de groep blijft in Lhasa achter. Sommigen willen de omgeving nog verder bekijken maar een grote groep (vooral jongeren, backpackers) reizen per trein verder China in.
Om 11 uur stijgt ons vliegtuig op. Dit wordt een mooie terugreis, want we vliegen, met goed zicht, over de Himalaya terug naar Kathmandu. De piloot krijgt wat stabilisatieproblemen als we langs de Mount Everest vliegen en iedereen naar de rechterzijde loopt om het goed te bekijken. Anneke maakt mooie foto’s.

Wij hebben een mooie tijd in Tibet gehad met vriendelijke mensen die hier een zwaar leven hebben. Veel vrijheid hebben ze niet want de Chinezen controleren hier alles.Wij denken zelf dat na de dood van de huidige Dalai Lama die naar India is gevlucht, het Tibetaanse Boeddhisme zal verdwijnen. Gelukkig hebben we samen dit boeddhisme nog kunnen meemaken!